Müəllif: İlkin Zeynallı, Abşeron Logistika Mərkəzi, baş kommersiya inzibatçısı

Xülasə: Məqalədə innovativ fəaliyyətlə əlaqəli olan logistikanın iqtisadiyyatda aparıcı rolu araşdırılmışdır. İnnovativ logistikanın tətbiqinin zəruriliyi əsaslandırılmış və onun idarə olunması problemləri tədqiq edilmişdir. Qeyd edilmişdir ki, hər bir anbar, istehsal və ya logistik proses və tədarük zənciri yalnız ona xas olan unikal xüsusiyyətlərə malik olan canlı orqanizmdir. Ona görə də yüksək texnoloji sistemlərin tətbiqində səriştəli mütəxəssislərlə məsləhətləşmələr şirkətə innovasiyalardan istifadədə rəqabət üstünlüyü verə bilər. 

Artıq logistika sahəsində innovativ texnologiyalar dünyada sürətlə inkişaf edir. Azərbaycanda da logistika xərclərini optimallaşdırmaqla şirkətlərin bazarda rəqabət qabiliyyətini artırmaq mümkündür. Ölkəmizdə logistika sənayesinin innovativ inkişafı bu istiqamətin yüksək perspektivini nümayiş etdirə bilər. Ona görə də məqalədə həmçinin 3PL provayderlərinin müxtəlif növ nəqliyyat xidmətlərini təmin etməsi məsələləri araşdırılmışdır. Eyni zamanda logistikada yeniliklərin başqa bir nümunəsi, yükün yerini və ya məzmununu izləməyə kömək edən RFID etiketləri barədə araşdırma yer almış, tətbiq imkanları, üstünlükləri göstərilmişdir.

Giriş. Azərbaycan iqtisadiyyatının davamlı inkişafı innovativ müəssisələrin sayını artırmağa və ölkənin sosial inkişaf səviyyəsini yüksəltməyə yönəlmişdir. İnnovativ potensialı reallaşdırmaq üçün axın (nəqliyyat-tranzit, boru) proseslərinin səmərəli təşkili ölkə iqtisadiyyatının inkişafı üçün prioritet sahələrdən biridir. İqtisadiyyatın innovativ tipinin inkişafı istehsalın səmərəli fəaliyyətini artıran elm sahəsində yeniliklərin tətbiqinə əsaslanır. Bu gün elm və texnologiyanın böyük imkanlarını nəzərə alsaq, qlobal kompüterləşmə, ən yüksək texnologiyalar, yeniliklər müasir sivilizasiyanın inkişafında əsas vektordur. Azərbaycan iqtisadiyyatının davamlı innovativ inkişafına ehtiyac ölkənin əsas xüsusiyyətləri ilə müəyyən olunur. Buna uyğun ölkəmizin iqtisadi siyasəti innovativ müəssisələrin sayını artırmağa və ölkənin sosial inkişaf səviyyəsini yüksəltməyə yönəlmişdir. Son illərdə çoxtərəfli əməkdaşlığın, daxili və beynəlxalq ticarətin genişlənməsi, habelə Azərbaycanın qlobal dünya bazarına inteqrasiyası innovativ logistikaya ehtiyac yaradır. 

İnnovativ logistikanın dərki. İnnovativ logistika, müştəri xidmətinin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə, logistika proseslərinin səmərəliliyinin artırılmasına və müxtəlif xərclərin azaldılmasına yönəlmiş müxtəlif yeniliklərin istifadəsi ilə əlaqədar olaraq logistika proseslərinin idarəetmə səviyyəsinin yüksəldilməsi yolunu tutur [1, s.358]. 

İnnovativ logistika idarəetməni səmərəliləşdirərək, əlavə ehtiyatları müəyyənləşdirmək və istifadə etmək üçün istehsalda və digər strukturlarda axın proseslərinin cari və strateji idarəetməsinin təşkilində mütərəqqi innovasiyalara ehtiyacı və onların tətbiqi imkanlarını araşdırır. 

İnnovativ logistika hər hansı bir axın prosesini rasional təşkil etməyə, idarəetmənin səmərəliliyini təhlil etməyə və qiymətləndirməyə, ehtiyatları müəyyənləşdirməyə və istifadə etməyə imkan verir və bununla da fəaliyyətin səmərəliliyinin artırılmasına kömək edir. Logistikanın bu istiqamətindən aşağıdakı vəzifələr meydana çıxır: 

- yeni elmi ixtiraların tətbiqi ilə strateji idarəetmə və axın proseslərinin idarə olunması sahəsində yeni yanaşma və fikirlərin tədqiqi və inkişaf etdirilməsi; 

- ölkələrin özünəməxsus iqtisadi xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla, innovativ logistikanın öyrənilməsində dünya təcrübəsindən istifadə; 

- logistika sahəsində innovasiyalardan istifadənin metodoloji mexanizminin işlənib hazırlanması; 

- logistika strukturları üçün standartların, o cümlədən yeni logistika sistemlərinin yaradılması əsasında müxtəlif proqramların hazırlanması; 

- müxtəlif məqsədlər üçün logistik sistemlərin yeni formalarının tətbiqi. 

İnnovativ logistik konsepsiyanın əsas müddəaları aşağıdakılardır [1, s.359]: 

- axın proseslərinin optimallaşdırılması vahid bir sistem və inteqrasiya olunmuş sistem dəsti mövqeyindən həyata keçirilir;

- innovativ istehsalın axın (qeyri-maddi, maddi, maliyyə və məlumat) prosesləri logistikada tədqiqat və transformasiya obyektləridir; 

- tədqiqat və inkişafın hədəf funksiyası, inkişafın səmərəliliyini artırmaq üçün mövcud ehtiyatların axtarışı və maksimum dərəcədə səfərbər edilməsi yolu ilə müvafiq axınların optimallaşdırılmasını nəzərdə tutur. 

İnnovativ logistikanın tətbiqi. Logistika sahəsinə innovasiyanı gətirmək deyil, həm də innovativ logistikanı inkişaf etdirmək lazımdır. 

Bu hədəflərə çatmaq üçün innovasiyaların tətbiqi bir sıra əsas vəzifələri həll etməlidir: 

1.Mütərəqqi idarəetmə sistemlərinin tətbiqi ilə logistika sistemlərinin idarəetmə səviyyəsinin artırılması və mürəkkəbliyinin azaldılması;

2.Logistika infrastrukturunun keyfiyyətinin daimi olaraq artırılması;

3.Yüksək səviyyəli və səmərəli logistika infrastrukturunun yaradılması; 

4.Müştərilərə xidməti səviyyəsinin daimi olaraq yüksəldilməsi; 

5.Həm sabit, həm də dəyişən logistika xərclərinin azaldılması; 

6.İnzibati xərclərin optimallaşdırılması; 

7.Kadrların inkişafı üçün müasir mütərəqqi metodların tətbiqi. 

Logistikada innovasiyaların təcrübi tətbiqi müəssisə və təşkilatlarla yanaşı, məhsul və xidmətlərinin rəqabət qabiliyyətini artırmaq üçün güclü bir vasitə halına gəlir. 

İnnovativ logistikanın idarə olunması məqsədilə müasir vasitələrin tətbiqi üçün əsas amil mənbələrin mövcudluğu deyil, onlardan istifadənin səmərəliliyidir ki, bu da çoxtərəfli əməkdaşlıq şəklində dövlət və biznes strukturlarının qarşılıqlı əlaqəsi ilə mümkündür. Buna görə də çoxtərəfli əməkdaşlığın inkişafı üçün şərtləri və istiqamətləri müəyyənləşdirməyə ehtiyac var. 

Çoxtərəfli əməkdaşlıq logistikasının həyata keçirilməsində mühüm və perspektivli istiqamət müasir logistik metodların və innovasiyayönümlü texnologiyaların tətbiqi, innovativ layihələrin ekspertizası, xərclərin ekspert qiymətləndirilməsi və funksional nəqliyyat vasitələrinin optimallaşdırılması, onların iqtisadi monitorinqi, iqtisadi və texnoloji risklərin səviyyəsinin proqnozlaşdırılması və qiymətləndirilməsidir. [6, s.144] Hal-hazırda, müasir logistik metodlar məlumatların saxlanması və işlənməsi üçün inteqrasiya olunmuş yanaşma tələb edir. 

İnnovativ logistika idarəetməni rasionallaşdırmaq (optimallaşdırmaq) yolu ilə əlavə ehtiyatları müəyyən etmək və istifadə etmək üçün axın proseslərinin cari və strateji idarə edilməsinin təşkilinə mütərəqqi yeniliklərin tətbiqi ehtiyacını və imkanlarını öyrənmək üçün nəzərdə tutulmuş logistik fəaliyyətin ən aktual komponentidir. 

Azərbaycan üçün logistikada innovasiyanın tətbiqi bir neçə səbəbə görə vacibdir: 

- maddi-texniki fəaliyyət inteqrasiya olunur, çünki resurs axını istehsal yerindən hazır məhsulların istehlakına qədər mövcuddur; 

- lazım olan məlumatları idarə etmək mümkündür; 

- qeyri-maddi axınlar logistikaya daxil edilir ki, bu da onun innovativ proseslərə tətbiq olunmasının mümkünlüyünü müəyyənləşdirən əsas məqamdır. 

Logistika innovasiyaları bütün inteqrasiya olunmuş və uyğunlaşdırılmış logistika kompleksində innovasiyaları nəzərdən keçirir və bununla əlaqədar olaraq mövcud olan vasitələrin (metodların, meyarların, göstəricilərin) əlavə edilməsini və inkişaf etdirilməsini təmin edir. Buraya maddi istehsalın və xidmətlərin təşkili, idarə edilməsində istifadə olunan maddi-texniki təchizat və onun struktur elementlərinin metodiki təminatı sahəsi, habelə logistika biznes proseslərində istifadə olunan əməliyyatların, fəaliyyətlərin və prosedurların təkmilləşdirilməsi daxildir.

Eyni zamanda, texniki vasitə və avadanlıqların mütəmadi olaraq yenilənməsi ehtiyacını yaşayan logistika innovasiyaları elmi-texniki tərəqqinin inkişafına fəal təsir göstərir ki, bu da istifadə olunan yeni texnika, texnologiya və materiallar sahəsində elmi-tədqiqat və təcrübə-konstruktor işlərini stimullaşdırır. 

Logistikada tətbiq edilən texnologiyalar. Hazırda informasiya texnologiyalarının inkişafı və yayılması sosial-iqtisadi və istehsal-təsərrüfat fəaliyyətinin demək olar ki, bütün sahələrini, o cümlədən təhsil, peşəkar logistika mütəxəssislərinin hazırlanmasını əhatə edir. 

Logistikada istifadə olunan informasiya texnologiyalarına daxil olan 3PL provayderinin praktikaya tətbiq edilməsi kifayət qədər effekt verir. Azərbaycanda da bunun tətbiqi həyata keçirilməkdədir. 3PL provayderi və ya logistik xidmətlərin provayderi (operatoru) müştərilər üçün hərtərəfli logistika xidmətləri göstərən təşkilatdır: daşıma, ekspeditorluq, anbar, gömrük rəsmiləşdirilməsi və s. 3PL abreviaturası “Üçüncü Tərəf Logistikası” deməkdir. Bu logistika funksiyalarının bir hissəsinin və ya hamısının logistik xidmət təminatçısı olan üçüncü tərəfə ötürülməsi deməkdir [3, s.38].

Çox vaxt nəqliyyat xidmətləri logistika provayderlərinə verilir. Adi yükdaşıyıcılardan fərqli olaraq, 3PL provayderləri müxtəlif növ nəqliyyat xidmətlərini sadəcə təmin etmirlər. Onlar malların göndərilməsi, qəbulu, göndərilməsi və anbarlarda saxlanması, malların sığortası, gömrük rəsmiləşdirilməsi, malların köçürülməsi və s. daxil olmaqla, tədarük zəncirində malların təşviqi üçün tələb olunan bütün işləri yerinə yetirirlər. Ən ciddi logistika operatorları beynəlxalq daşımalarda ixtisaslaşmışdır. Onlar şirkətdən təcrübə və xüsusi bilik tələb edir. 3PL ilə yanaşı, digər terminlər də fərqlənir: 1PL, 2PL, 4PL və hətta 5PL. Təbii ki, bu provayderlərin xidmət keyfiyyəti də fərqlənir. 

Lakin 3PL istisna olmaqla, bütün səviyyələrdə logistik xidmət təminatçılarını ayırmaq məqsədə müvafiq hesab olunmur. Çünki 3PL sadəcə üçüncü tərəf logistikasıdır. Yəni, iki əsas tərəf - istehsalçı və istehlakçı ilə yanaşı, üçüncü - ilk ikisinə logistik xidmət göstərən şirkət var. Logistika xidmətləri bazarının tədqiqi göstərir ki, bir sıra ölkələrdə 3PL operatorları artıq işləyir, lakin əsasən FMCG sahəsində fəaliyyət göstərirlər. 

Logistikada yeniliklərin başqa bir nümunəsi, yükün yerini və ya məzmununu izləməyə kömək edən RFID etiketləridir. Bu texnologiyaların istifadəsi logistika və gömrük rəsmiləşdirilməsi daxil olmaqla, xərclərin əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına nail olmağa imkan verir [4, s.86].

RFID unikal texnologiya olmaqla malları müəyyən etmək və markalamaqda əvəzsiz yardımçıdır. RFID teqlərindən istifadə potensialı xüsusilə sənaye və anbar logistikasının təchizat zəncirlərinə nəzarət etmək üçün müəssisəyə böyük strateji faydalar gətirə bilər. Bununla belə, bu innovativ məhsulun tətbiqi sürəti Azərbaycanda hələ də azdır. 

Əvvəla, qeyd etmək lazımdır ki, RFID-dən istifadə müəyyən, aydın şəkildə müəyyən edilmiş fəaliyyət sahəsi daxilində obyektlərin hərəkətinin monitorinqində xüsusilə effektivdir. Belə istifadənin canlı nümunəsi müəssisənin geri qaytarıla bilən qablaşdırmasının müəyyən edilməsidir. Bu zaman kompüter sistemləri avtomatik olaraq konteynerlərin sərfiyyatı və qaytarılmasının uçotunu aparır, halbuki istənilən vaxt obyektin hərəkətinin bütün mərhələlərini və onun müxtəlif daşımalarda iştirakını izləmək mümkündür. Hərəkət və emal mərhələlərinin keçməsi haqqında məlumat həm etiketin özündə, həm də müəssisə məlumat bazasında saxlanıla bilər. Obyektin keçdiyi ərazinin ölçüsünün əhəmiyyəti yoxdur: bu, ya ayrıca bir emalatxana, ya da bütövlükdə ölkə ola bilər. İstənilən halda, sistem qapalı qalır və geri dönmə vasitələri tam dövriyyədən keçərək başlanğıc nöqtəsinə qayıdırlar. Müəssisənin müəyyən bir ərazisində və ya kənarda nə qədər məhsulun olduğunu hər zaman təxmin etmək olar. Eyni zamanda malların dövriyyə sürəti, o cümlədən markalanmış əşyaların normal dövriyyə müddətindən artıq qaldığı barədə də təhlil aparıla bilər.

Bənzər bir prinsip hər hansı bir məhsulun yığılmasında istifadə olunan fərdi bölmələri və hissələri müəyyən edərkən istifadə olunur. Müəssisənin rəhbərliyi istənilən vaxt malların sayını istənilən nöqtədə yoxlaya bilər. Hər bir element öz unikal etiketi ilə etiketlənə bilər ki, bu da onu milyonlarla əşyanı bir-birindən ayırmağa kömək edəcək. Çox vaxt belə məqsədlər üçün qiyməti o qədər də baha olmayan xüsusi qorunan RFID identifikatorlarından istifadə olunur. Beləliklə, etiketlərin növbəti üstünlüyü - obyektlərin birmənalı identifikasiyası üçün onlardan istifadə etmək imkanıdır. Doğrudur, bu halda istisnalar var. Çünki bu cür etiketlərdən metal məhsulları və mayeləri markalamaq üçün istifadə etmək mümkün deyil. Bununla belə, paletlərə və ya qutulara qablaşdırılan etiketlərdən bütün göstəriciləri oxumaq mümkündür. Operator paketin məzmunu və məlumatların müəssisənin məlumat bazasında yerləşdirilməsi haqqında məlumatı demək olar ki, dərhal ala bilir [5, s.147].

Lakin, metallar və mayelərlə problemin həllinin mürəkkəbliyinə baxmayaraq, bu məsələnin prinsipcə həlli mümkündür. Beləliklə, RFID etiketi birbaşa qablaşdırmaya yerləşdirilə bilər. İstənilən halda, tətbiq olunan işarələr oxu cihazlarının görmə xətti daxilində radioşəffaf örtük altında yerləşdirilməlidir. Beləliklə, bu texnologiya geniş yayılmış ştrix kodlaşdırma metodundan üstündür. Ona görə ki, barkoddan fərqli olaraq, o, qorunan yerdə, məsələn, içəri qablaşdırma və ya qablaşdırma materialının bir neçə təbəqəsi altında yerləşdirilə bilər. Həm də nəzərə almaq lazımdır ki, RFID etiketlərinin oxunma diapazonu optik barkod tanınma diapazonundan xeyli yüksəkdir.

RFID identifikasiyası ilə vaxta qənaət bu yeniliyin yeganə faydası deyil. Real vaxt rejimində malların hərəkəti haqqında məlumatların alınması istehsal və logistika proseslərinin auditini keyfiyyətcə yeni səviyyədə təşkil etməyə imkan verir. Şirkət rəhbərliyi fəaliyyətin taktikasının qiymətləndirilməsində və onun yenidən nəzərdən keçirilməsində və tənzimlənməsində bu unikal imkanlardan faydalana bilir.

İstehsalın və logistikanın radiotezlik identifikasiyası ilə təchiz edilməsi yolunda bəzi maneələr kimi müəyyən tezlik diapazonundan istifadəyə icazə verən milli qanunvericiliyin uyğunsuzluğunu göstərmək olar. Hazırda RFID istifadəsində anbar logistikasında iki əsas standart üstünlük təşkil edir: 868 MHz-dən istifadə edən və Afrika, Avropa və o cümlədən Azərbaycanda istifadə olunan Avropa standartı və 915 MHz-ə hesablanan Amerika, Asiyada istifadə edilən Amerika standartı.

Mütərəqqi ictimaiyyət tərəfindən ciddi şəkildə irəli sürülən istehsalın modernləşdirilməsi ideyasına baxmayaraq, təəssüf ki, ölkəmizdə radiotezlik identifikasiyasından istifadə hələ də geniş yayılmayıb. RFID teqlərinin istifadəsi üzrə pilot layihələrin həyata keçirilməsi təcrübəsi göstərir ki, bizim sahibkarlar, bir qayda olaraq, hər hansı yeniliyin tətbiqindən heyrətamiz nəticələr gözləyirlər. 

Araşdırmalar göstərir ki, bir çox tanınmış şirkətlər nəinki bu yeniliyi tətbiq edir, həm də onu özləri yaratmağa çalışırlar. Bu da fəaliyyətin spesfikliyi ilə bağlı olaraq daha çox effekt verir. Məsələn, Fransanın Savoye şirkəti qutuların məzmununa uyğun olaraq istənilən hündürlüyünü hesablayan və onları möhürləyən E-Jivaro qablaşdırma maşını hazırlayıb. Yeniliyi ilk təqdim edən Avropada fotoşəkillərin surətinin çıxarılması və internetdə saxlanması sahəsində nailiyyətləri ilə tanınan Photobox şirkəti olub [2, s.123]. 

Avstraliyanın Quattrolifts şirkəti emalatxanalarda, anbarlarda və tikinti meydançalarında şüşələri daşıya və yerləşdirə biləcən bir robot buraxıb. Bu cihazdan çəkisi 400 kq-a qədər və uzunluğu 4500 mm olan təbəqə şüşələrini daşımaq üçün istifadə etmək, həmçinin onu 4,5 m hündürlüyə qaldırmaq mümkündür. Ondan istifadə etmək üçün bir və ya iki işçi tələb olunur. Şüşə birbaşa yük maşınının rəfindən boşaldıla, daşına və pəncərə açılışlarında quraşdırıla bilər. Bundan əlavə, robotun özünü sökmək və yenidən quraşdırmaq asandır.

Hər bir anbar, hər bir istehsal və ya logistik proses və tədarük zənciri bir çox ümumi cəhətlərinə baxmayaraq, yalnız ona xas olan unikal xüsusiyyətlərə malik olan unikal canlı orqanizmdir. Yalnız yüksək texnoloji sistemlərin uğurla həyata keçirilməsində təcrübəyə malik həqiqi səriştəli mütəxəssislərlə məsləhətləşmələr şirkətə innovasiyalardan rəqabət üstünlüyü verə bilər.

Nəticə. Nəqliyyat-tranzit sektorunda, yük və sərnişin daşınması sahəsində innovativ logistikaya olan tələb bu daşımaların səmərəliliyi və optimallaşdırılması, nəqliyyat prosesinin informasiyalaşdırılması proseslərinin intensivləşdirilməsi vəzifələrinin artan mürəkkəbliyi ilə üzvi şəkildə əlaqəlidir. Ona görə də Azərbaycanda logistikanın texniki təchizatında innovativ texnologiyaların tətbiqi zəruridir. Logistika sahəsində innovativ texnologiyalar dünyada sürətlə inkişaf edir. Logistika xərclərini optimallaşdırmaqla şirkətlərin bazarda rəqabət qabiliyyətini artırmaq zərurəti ilə əlaqədar olaraq bu sahəyə investisiyaların həcminin artması gözləniləndir. Apardığımız araşdırmalardan belə nəticəyə gələ bilərik ki, bir çox sahələr üçün innovativ logistika ölkəmizin iqtisadi potensialının artmasında mühüm amil kimi çıxış etməlidir. Azərbaycanda logistika sənayesinin innovativ inkişafı bu istiqamətin yüksək perspektivini nümayiş etdirə bilər. Bu sahədəki problemlərin aradan qaldırılması və ən yeni texnologiyaların maksimum istifadəsi Azərbaycanın qlobal innovativ logistika sənayesində aparıcı yerlərdən birini tutmasına imkan verəcəkdir. Bu proseslər xüsusi əhəmiyyətə malikdir və məhsulların keyfiyyətinə, dövlətimizin iqtisadi siyasətinin yaxşılaşdırılmasına və davam edən iqtisadi islahatların səmərəliliyinə birbaşa təsir göstərir.

ƏDƏBİYYAT

Mahmudova L.F. İnnovativ logistikanın ölkə iqtisadiyyatının inkişafına təsirinin qiymətləndirilməsi,  Bakı, 2020, 380 s.  

Воронов В.И., Воронов А.В. Основные элементы эволюции элементов цепи поставок в международной логистике ЛОГИСТИКА. Проблемы и решения. Международный украинский научно-практический журнал. 2013. 2. Украина. Харьков.

Петухов Д.В. Теоретические основы разработки стратегии развития национальной системы управления логистикой. Контроль. 2015.Т.3.№ 2 С. 37-42.

Родькина Т.А. Управление информационными потоками в многоуровневых производственно-хозяйственных комплексах (концепция, методология, реализация) Диссертация на соискание ученой степени доктора экономических наук / Москва, 2001.

Родькина Т.А. Логистика информационных потоков: состояние и перспективы. Вестник университета (Управление госуниверситетом). 2012. № 5. С. 144-148.

Хаиров Б.Г. Роль инновационной логистики в становлении региональных кластеров многосторонних партнерств. Сибирский торгово-экономический журнал, № 1 (17), 2013, с. 143-147

ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ И ПРАКТИЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ РЕАЛИЗАЦИИ ИННОВАЦИЙ В ЛОГИСТИКЕ

Резюме: В статье рассматривается ведущая роль логистики в экономике, связанная с инновационной деятельностью. Обоснована необходимость применения инновационной логистики и изучены проблемы ее управления. Было отмечено, что каждый склад, производственный или логистический процесс и цепочка поставок представляют собой живой организм со своими уникальными характеристиками. Поэтому консультации с квалифицированными специалистами по применению высокотехнологичных систем могут дать предприятию конкурентное преимущество в использовании инноваций.

Инновационные технологии в сфере логистики уже сейчас стремительно развиваются в мире. В Азербайджане повысить конкурентоспособность компаний на рынке можно за счет оптимизации логистических затрат. Инновационное развитие логистической отрасли в нашей стране может свидетельствовать о высоких перспективах этого направления. Поэтому в статье также рассматриваются вопросы оказания различных видов транспортных услуг провайдерами 3PL. В то же время еще одним примером инноваций в логистике является изучение RFID-меток, которые помогают отслеживать местонахождение или состав товара, возможности применения, преимущества.

Ключевые слова: логистика, инновации, инновационная логистика, экономика, транспорт, инвестиции.

THEORETICAL AND PRACTICAL PROBLEMS OF INNOVATION IMPLEMENTATION IN LOGISTICS

Rezume: The article discusses the leading role of logistics in the economy, associated with innovation. The necessity of using innovative logistics is substantiated and the problems of its management are studied. It was noted that each warehouse, production or logistics process and supply chain is a living organism with its own unique characteristics. Therefore, consultations with qualified specialists in the application of high-tech systems can give an enterprise a competitive advantage in the use of innovations.

Innovative technologies in the field of logistics are already rapidly developing in the world. In Azerbaijan, it is possible to increase the competitiveness of companies in the market by optimizing logistics costs. The innovative development of the logistics industry in our country may indicate high prospects for this direction. Therefore, the article also discusses the provision of various types of transport services by 3PL providers. At the same time, another example of innovation in logistics is the study of RFID tags, which help track the location or composition of goods, application possibilities, and benefits.

Key words: logistics, innovations, innovative logistics, economics, transport, investments.